Kriz | Konular | Kitaplar

Küreselleşmenin Tarihçesi

1989 yılında soğuk savaşın sona ermesinin ardından içinde bulunduğumuz dünya çok hızlı bir değişim sürecine girmiş bulunmaktadır. Bu sürecin temelleri uzun yıllar öncesine dayanan bir küreselleşme süreci olarak değerlendirmek doğru olacaktır. Bu süreçte üç temel nokta önem taşımaktadır. Bunların ilki ; 1453 yılında Osmanlılar tarafından İstanbul’ un fethiyle sona eren Ortaçağ karanlığından kurtulmaya çalışan Batı’ nın deniz aşırı yeni keşiflere yelken açmasıyla ortaya çıkan zenginleşmelere dayalı gelişmelerdir. Bu süreç, Avrupa’ da 1800’ lü yılların sonlarında başlayan endüstri devrimine kadar devam etmiştir.

İkinci temel dönüşüm noktası ise 1890’ da başlayan endüstri devrimi olmuştur. Endüstrii devrimini yaşamaya başlayan Kıta Avrupa’ sında ortaya çıkan gelişmeler çeşitli şekillerde dünyanın diğer bölümlerine de ulaşarak insanlığı büyük ölçüde etkisi altına almıştır. Bu dönemin ardından yaşanan sömürgecilik ise o dönemdeki küreselleşmenin nihai sonuçlarını oluşturmuştur. Zaman içinde şekil değiştirerek küreselleşme yada küreselleştirme çabaları soğuk savaşın bittiği 1990’ lı yıllara kadar gelmiştir.

1990’ lı yılların başından itibaren küreselleşme üçüncü temel çıkış noktasını yakalamıştır. 1970’ li yıllardan itibaren dünya ekonomisinde söz sahibi olmaya başlayan çok uluslu şirketler, 1990 yılından sonra “yeni dünya düzeni” kavramı etrafında tek kutuplu dünyada batıyı, tek ekonomik ve siyasi güç haline getirme planını ortaya koymuştur.

İfade edilen 3 temel çıkış noktasından sonuncusu içerik ve metod olarak diğerlerinden ayrılmaktadır. 1990’ lı yıllarda ön plana çıkan küreselleşme çabalarının ardında, yüzyıla yakın bir zaman diliminde ortaya çıkan gelişmelere bakıldığında, bilim ve teknolojide ortaya çıkan gelişmeler açısından yukarıda sayılan ilk iki çıkış noktasından farklı olarak, piyasalara ulaşmada artık zaman ve mesafe kavramının anlamını yitirdiği görülmektedir. Bu çok önemli bir gelişmedir ve batı sermayesinin yegane kazanç kapısını teşkil etmektedir.