Kriz Yönetimi

Kriz ve kriz yönetimine dair bilgiler yer almaktadır. Ekonomik krizler, iflaslar ve insanların kriz yönetimi sürecinde yaşadığı deneyim ve problemler işlenmiştir. Riskler.

Kriz'e dair bir çok konuyu burada bulabilirsiniz

Avrupa'nın ortak para birimi Euro, dolar karşısında yılbaşından bu yana yüzde 22 değer kaybetti. Euro'daki düşüş Avrupa'daki borç krizi ve düşük büyüme beklentisinden kaynaklanıyor.

Euro'nun, 2009'un Aralık ayında başlayan düşüş süreci Euro/dolar paritesini 1,50'li seviyelerden,, 1,19'un altına çekti. Paritenin yıl başından bu yana değer kaybı yüzde 20'yi aştı. Analistler, paritenin 1,15'e kadar gidebileceğini belirtiyor.

Euro'nun değer kaybetmesinin temelinde Avrupa'daki borç krizi ve düşük büyüme beklentileri yatıyor. Euro'nun düşüşü Yunanistan krizinin patlak vermesiyle başladı.

Papandreu hükümetinin, Yunanistan'ın bütçe açığının bilinenin iki katı kadar olduğunu açıklaması, Avrupa'daki borç krizinin başlangıcı oldu. Euro Bölgesi'nin Yunanistan için 110 milyar Euro'luk kredi paketi hazırlaması, Portekiz ve İspanya ekonomisine ilişkin endişelerin gölgesinde kaldı.

Kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı 2010 Nisan ayında yüzde 3,4 azalarak 63 bin 348'e inerken, ferdi kredi borcunu ödemeyenlerin sayısı ise yüzde 6,4 artarak 35 bin 977'ye çıktı.

Kredi kartı borcunu ödemeyenler ile gecikmeli ödeyenleri gösteren negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartları sisteminde yer alan kişi sayısı, 2010 Nisan ayında, bir önceki aya göre yüzde 2 oranında yükselerek 99 bin 325'e yükseldi.

Merkez Bankası verilerine göre, 2010 Mart ayında, kredi kartları borcunu ödememiş kişi sayısı 65 bin 597, ferdi kredi borcunu ödememiş kişi sayısı 31 bin 807, ferdi kredi ve kredi kartları borçlarını ödememiş kişilerin toplamı da 97 bin 404 olmuştu.

Japonya'nın yeni Başbakanı Kan, borç yükünün azalmaması halinde iflas edecekleri uyarısında bulundu.

ABD'den sonra dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip olan Japonya'dan iflas sesleri gelmeye başladı.

Japonya'nın yeni Başbakanı Naoto Kan, ülkesinin devasa boyutlara ulaşan borcunu azaltmaması halinde iflas tehlikesiyle karşılaşabileceği uyarısında bulunarak, yürürlüğe geçirmek istediği yeni vergilere destek bulmaya çalışıyor.

Selefi Yukio Hatayama'nın görevi geçen hafta aniden bırakmasının ardından başbakan olan Kan, piyasaların ülke borçlarını yakından izlemeye başlamasıyla birlikte ekonominin iki katına ulaşan devlet borcunun hafifletilmesini politikalarının en üst sıralarına oturttu.

Finansal yatırım araçlarından külçe altın, Mayıs ayında bir önceki aya göre en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu.

Külçe altın Mayıs ayında yatırımcısına Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 9,81, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 8,94 oranında getiri sağladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), seçilmiş finansal yatırım araçlarının Mayıs ayı itibariyle reel getiri oranlarını açıkladı.

Buna göre, Mayıs ayında ÜFE ile indirgendiğinde, ABD Doları yüzde 4,81 ve mevduat faizi yüzde 1,83 oranında reel getiri sağlarken, İMKB 100 Endeksi yüzde 3,77 ve Euro yüzde 1,77 oranında yatırımcısına kaybettirdi.

Türkiye Fırıncılar Federasyonu Genel Başkanı Halil İbrahim Balcı, ''Ramazan ayında ekmeğin kilogramı 2,5 liranın üzerinde olmayacak'' dedi.

Balcı ve yeni seçilen yönetim kurulu üyeleri Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'i ziyaret etti.

Eker'e ekmek fiyatlarında 29 aydır değişiklik olmadığını söylediklerini aktaran Balcı, şöyle konuştu:

''En son 2008 yılı Şubat ayında fiyat artmıştı. Ekmeğin kilogramı şu anda 2,5 liranın üzerinde değil. Geçen sürede maliyetlerde bazı artışlar oldu. Bunu fırıncı esnafı göğüsledi. Ancak un fiyatlarında 3-4 lira artış söz konusu. 50 kilogram un fiyatı 42 lira iken şimdi 45-46 liraya satılıyor. Ancak un fiyatlarının Kasım ayında TMO'nun buğday satmaya başlamasıyla eski haline döneceğini, bu artışın geçici olduğunu düşünüyoruz. Şu anda zam söz konusu değil. Ramazan ayını ekmek fiyatlarında bir değişiklik yapmadan geçirmeyi hedefliyoruz. Ramazan ayında ekmeğin kilogramı 2,5 liranın üzerinde olmayacak.''

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 6,50, borç vermede ise yüzde 9 olarak uygulanacak. Kurul kararında geleceğe dönük olarak 4 önemli uyarıda da bulundu.

İşte Merkez Bankası'nın yaptığı uyarılar

1- İşsizlik düşüş gösterse de halen çok yüksek

2- Küresel ekonomiye ilişkin riskler sürüyor

3- Dış talep göstergelerinde kısmi yavaşlama var

4- Yeni veri ve haberler enflasyona karşı duruşu değiştirebilir

Haziranda bütçe açık verdi, ama Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Aylık gelişmelere değil, bütüne bakılmalı" dedi. 6 ay sonunda bütçe açığı 15 milyar 400 milyon liraya, faiz dışı fazla ise 12 milyar 100 milyon liraya ulaştı. Maliye Bakanı Şimşek, "Yıl sonu hedefleri gerçekleştirilebilir" dedi.

Haziran ayında bütçe açığı 5 milyar 446 milyon lira oldu.

Ocak - Haziran döneminde, yani 6 ayda toplam bütçe açığı ise 15 milyar 429 milyon liraya ulaştı.

Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında bütçe açığı yüzde 33 buçuk oranında azaldı.

Haziran ayında, faiz dışı denge ise 2 milyar 103 milyon lira açık verdi. Faiz dışı fazla, 6 ayın sonunda 12 milyar liraya ulaştı. Geçen yıla göre bu dönemde faiz dışı fazla üç kat artış gösterdi.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, "Üretim, kriz öncesi seviyeyi bu yıl yakalar. İstihdamdaki toparlanma ise uzun sürecek." değerlendirmelerinde bulundu.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, ekonomideki gelişmeleri Konya'da değerlendirdi.

Yılmaz Türkiye'nin küresel ekonomik krizin etkilerini en çabuk atlatan ülkelerden biri olduğunu söyledi ve iki önemli ekonomik gelişmeye yönelik tahminlerini anlattı.

Yılmaz, "Halen kriz öncesi seviyenin gerisinde olmakla beraber üretim düzeyimizin 2010 yılı içinde bu seviyenin üzerine çıkacağını beklemekteyiz. İstihdam piyasasındaki toparlanmanın ise daha uzun bir süre alacağını tahmin ediyoruz." diye konuştu.

Borsa 60.662 puanla tüm zamanların rekorunu kırdı ancak sevince cinayet gölgesi düştü. Emekli polis memuru dün 2 aracı kurum çalışanına "Beni batırdınız" diye kurşun yağdırdı

Borsa, yurtdışından gelen sıcak paranın etkisiyle 60 bin 329 puan ile tüm zamanların rekorunu kırarken, şahlanan borsada para kaybeden emekli polis Vedat Gemalmaz, bu durumun sorumlusu olarak gördüğü aracı kurumu basarak şube müdürü ve müdür yardımcısına kurşun yağdırdı. Müdür Yardımcısı Sabire Yaman olay yerinde hayatını kaybederken, Şube Müdürü Erol Postacı, kaldırıldığı hastanede tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Olayı duyarak şirkete koşan Erol Postacı'nın eşi gözyaşlarına boğulurken acılı eşi polisler sakinleştirdi. İstanbul Bakırköy'deki, Tacirler Menkul Değerler'in şubesinden dün silah sesleri yükseldi. İzmir Emniyet Müdürlüğü'nden emekli polis Vedat Gemalmaz birikmiş parasını borsada değerlendirmek için aracı kuruma yatırdı. Ancak Gemalmaz'ın para yatırdığı hisse senetleri son bir ayda sürekli düştü. Borsanın zirve yaptığı bir dönemde tüm parasını kaybeden Gemalmaz, büyük bir öfkeyle Tacirler Menkul Değerler'in Bakırköy şubesine geldi.

Özelleştirilmesi planlanan köprü ve otoyollar para basıyor. 2009 yılında otoyol geçişlerinden 603 milyon 910 bin 565 lira gelir elde edilirken; 2010 yılında bu rakamın 764 milyon 888 bin 405 liraya çıkması öngörülüyor.

MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay'ın konuya ilişkin yazılı soru önergesine Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından verilen yanıtta, 2009 yılında otoyol geçişlerinden 603 milyon 910 bin 565 lira gelir elde edildiği bildirildi. Yanıtta, 2010 yılında yüzde 5'lik araç trafiğindeki artışla, Kartlı Geçiş Sisteminde uygulanan yüzde 20 oranındaki indirimlerin kaldırılmasıyla 2010 yılında 764 milyon 888 bin 405 liralık gelir tahmini yapıldığı vurgulandı.

YÜZDE 14.96 ZAM ZORUNLU OLDU
Yanıtta, otoyol, köprü ve tünel geçiş ücretlerinde 2007 yılından bu yana artış yapılmadığı, geçen üç yıl içerisinde sektörel işletme maliyetleri ile petrol fiyatları, metal, makine ve teçhizat fiyatları, elektrik-elektronik makine ve teçhizat fiyatlarındaki artışlar yüzünden artış yapılması ihtiyacı doğduğu vurgulandı. Bu ihtiyaçlar yüzünden 2 Ocak 2010 tarihinden geçerli olmak üzere otoyol, köprü ve tünel geçiş ücretlerinde ortalama yüzde 14.96 oranında artış yapıldığı belirtildi.

Yıl sonunda YTL ve YKr'li madeni paraların bir yıllık zamanaşımı süresi doluyor.

Kâğıt parada geri dönüşüm yüzde 98 tamamlanırken, 230 milyon liralık bozuk para, kumbara, dilek havuzu ve koleksiyoncuların elinde bulunuyor.

Paradan 'Y' ibaresinin kaldırılmasının üzerinden bir buçuk yıl geçmesine rağmen madeni paraların dörtte biri henüz geri dönmedi. Zaman'ın haberine göre, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren piyasada bulunan Türk Lirası madeni para miktarı tutar olarak yüzde 73,34 seviyesinde kaldı. Yaklaşık 230 milyon liralık bozuk para kumbara, dilek havuzu ve koleksiyoncuların elinde bulunuyor. Yıl sonunda YTL ve YKr'li madeni paraların bir yıllık zamanaşımı süresi doluyor. 31 Aralık 2010 tarihine kadar madeni paranın Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerinden değiştirilmesi gerekiyor.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında (İMKB) işlem gören hisse senetleri günlük bazda ortalama yüzde 1,43 oranında değer yitirdi.

İMKB Ulusal 100 Endeksi, ikinci seansta 136,23 puan artarak 57.866,75 puandan kapandı. Hisse senetlerinin ikinci seanstaki ortalama değer artışı yüzde 0,23 oldu.

İlk seanstaki 1.006,76 puanlık düşüş dikkate alındığında, Borsa endeksi günün tamamında 870,53 puan geriledi.

Hisse senetleri günlük bazda ortalama yüzde 1,43 değer yitirdi. Böylece endeksin üst üste 4 günlük çıkışı da sonlanmış oldu.

Türkiye Fırıncılar Federasyonu Genel Başkanı Halil İbrahim Balcı, pide fiyatlarına ilişkin İstanbul Fırıncılar Odası'nın açıklamalarının esnaf ve vatandaşlar arasında ikilem yarattığını ancak esnafın ve vatandaşın mağduriyetine izin veremeyeceklerini ifade etti.

Balcı yaptığı yazılı açıklamada, pide fiyatlarına ilişkin İstanbul Fırıncılar Odası'nın fevri açıklamalar olarak nitelendirdiği beyanlarının esnaf ve vatandaşlar arasında ikilem yarattığını ifade etti. Türkiye genelinde tüm odalarda istişare edilerek, pide fiyatlarının kilogram bazında 3.5 TL'yi geçmemesi konusunda fikir birliği oluşturulduğu kaydeden Balcı, bu düşüncelerle oluşan genelgenin tüm odalara bildirildiğini vurguladı.

İhracatçıları ve sanayicileri tedirgin eden döviz kurlarındaki düşüşe Merkez Bankası'ndan müdahale geldi. Dün serbest piyasada dolar kuru 1,50 bandının da altına gerileyince Merkez, günlük döviz alım miktarını 30 milyon dolardan 40 milyona çıkaracağını açıkladı. Banka, 1 yılda toplam 14,5 milyar dolar alacak.

Amerikan ekonomisine ilişkin endişelerle doların diğer para birimleri karşısında değer kaybına bağlı olarak dolar/TL serbest piyasada son üç ayın en düşüğü olan 1,50'nin altına inince Merkez Bankası'ndan müdahale haberi geldi. Böylece küresel krizden çıkış stratejisini açıklayan Merkez, dövize bir hafta içerisinde ikinci kez müdahale etmiş oldu. Bankaların yabancı para cinsi zorunlu karşılık oranını yüzde 10'a çıkaran Merkez Bankası dün de döviz alım tutarını yeniden belirledi. Rezerv birikiminin hızlandırılması amacıyla bugünden itibaren, ihalelerde alımı yapılacak günlük tutar (döviz alım opsiyon hakkı) 60 milyon dolardan 80 milyon dolara çıkarıldı. İhalelerde alımı yapılacak tutar, 10 milyon dolarlık artışla 40 milyon dolara yükseltildi. Merkez Bankası'ndan konuya ilişkin yapılan açıklamada, döviz alım ihale miktarının yüzde 33 oranında artırılması sonucunda ihale miktarlarında başka bir değişiklik yapılmaması halinde, önümüzdeki bir yıllık dönemde piyasadan yaklaşık 14,5 milyar dolar satın alınabileceğinin tahmin edildiği vurgulandı. Dolar gün sonunda 1,4910 liradan, Euro ise 1,9630 TL'den kapandı.

Turizm gelirleri yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7.4 artışla 4.5 milyar dolar oldu. İlk 6 aydaki gelir 7 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yılın ikinci çeyreğine turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.4 artarak 4.56 milyar dolar olurken, yılın ilk yarısında gelirler 6.97 milyar dolara ulaştı.

TÜİK verilerine göre geçen yıl ikinci çeyrekte gelirler 4.24 milyar dolar, ilk yarıda 6.71 milyar dolar olmuştu.

Verilere göre çıkış yapan ziyaretçi sayısı yılın ilk yarısında 12.13 milyon kişi olurken kişi başına ortalama harcama 575 dolar olarak gerçekleşti.